كيف نفهم المشكلة السورية عبر صور كاريكاتورية

Rapor No: 114, Nisan 2012 KARİKATÜRLERLE SURİYE SORUNUNU ANLAMAK-8 UNDERSTANDING THE SYRIAN PROBLEM THROUGH COMICS-8 كيف نفهم المشكلة السورية عبر صور كاريكاتورية CENTER FOR MIDDLE EASTERN STRATEGIC STUDIES مركز الشرق األوسط للدراسات االستراتيجية

KARİKATÜRLERLE SURİYE SORUNUNU ANLAMAK-8 UNDERSTANDING THE SYRIAN PROBLEM THROUGH COMICS-8 كيف نفهم المشكلة السورية عبر صور كاريكاتورية Rapor No: 114 Nisan 2012 ISBN: 978-9944-5684-2-5 Ankara - TÜRKİYE 2012 Bu raporun içeriğinin telif hakları a ait olup, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca kaynak gösterilerek kısmen yapılacak makul alıntılar ve yararlanma dışında, hiçbir şekilde önceden izin alınmaksızın kullanılamaz, yeniden yayımlanamaz. Bu raporda yer alan değerlendirmeler yazarına aittir; ın kurumsal görüşünü yansıtmamaktadır.

STRATEJİK BİLGİ YÖNETİMİ, ÖZGÜR DÜŞÜNCE ÜRETİMİ Tarihçe Türkiye de eksikliği hissedilmeye başlayan Ortadoğu araştırmaları konusunda kamuoyunun ve dış politika çevrelerinin ihtiyaçlarına yanıt verebilmek amacıyla, 1 Ocak 2009 tarihinde Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi () kurulmuştur. Kısa sürede yapılanan kurum, çalışmalarını Ortadoğu özelinde yoğunlaştırmıştır. Ortadoğu ya Bakış Ortadoğu nun iç içe geçmiş birçok sorunu barındırdığı bir gerçektir. Ancak, ne Ortadoğu ne de halkları, olumsuzluklarla özdeşleştirilmiş bir imaja mahkum edilmemelidir. Ortadoğu ülkeleri, halklarından aldıkları güçle ve iç dinamiklerini seferber ederek barışçıl bir kalkınma seferberliği başlatacak potansiyele sahiptir. Bölge halklarının bir arada yaşama iradesine, devletlerin egemenlik halklarına, bireylerin temel hak ve hürriyetlerine saygı, gerek ülkeler arasında gerek ulusal ölçekte kalıcı barışın ve huzurun temin edilmesinin ön şartıdır. Ortadoğu daki sorunların kavranmasında adil ve gerçekçi çözümler üzerinde durulması, uzlaşmacı inisiyatifleri cesaretlendirecektir Sözkonusu çerçevede, Türkiye, yakın çevresinde bölgesel istikrar ve refahın kök salması için yapıcı katkılarını sürdürmelidir. Cepheleşen eksenlere dahil olmadan, taraflar arasında diyalogun tesisini kolaylaştırmaya devam etmesi, tutarlı ve uzlaştırıcı politikalarıyla sağladığı uluslararası desteği en etkili biçimde değerlendirebilmesi bölge devletlerinin ve halklarının ortak menfaatidir. Bir Düşünce Kuruluşu Olarak ın Çalışmaları, Ortadoğu algılamasına uygun olarak, uluslararası politika konularının daha sağlıklı kavranması ve uygun pozisyonların alınabilmesi amacıyla, kamuoyunu ve karar alma mekanizmalarına aydınlatıcı bilgiler sunar. Farklı hareket seçenekleri içeren fikirler üretir. Etkin çözüm önerileri oluşturabilmek için farklı disiplinlerden gelen, alanında yetkin araştırmacıların ve entelektüellerin nitelikli çalışmalarını teşvik eder. ; bölgesel gelişmeleri ve trendleri titizlikle irdeleyerek ilgililere ulaştırabilen güçlü bir yayım kapasitesine sahiptir., web sitesiyle, aylık Ortadoğu Analiz ve altı aylık Ortadoğu Etütleri dergileriyle, analizleriyle, raporlarıyla ve kitaplarıyla, ulusal ve uluslararası ölçekte Ortadoğu literatürünün gelişimini desteklemektedir. Bölge ülkelerinden devlet adamlarının, bürokratların, akademisyenlerin, stratejistlerin, gazetecilerin, işadamlarının ve STK temsilcilerinin Türkiye de konuk edilmesini kolaylaştırarak bilgi ve düşüncelerin gerek Türkiye gerek dünya kamuoyuyla paylaşılmasını sağlamaktadır. *, The Middle East Studies Association (MESA) üyesidir. www.orsam.org.tr

İçindekiler Takdim...4 Giriş...5 Akhbar Alkhaleej - Bahreyn...6 Al Arab Newspaper Katar...6 Albath Newspaper - Suriye...7 Aleqtisadiah Newspaper Suudi Arabistan...8 Alintiqad Newspaper - Yemen...8 Aljarida Newspaper - Kuveyt...9 Almustaqbal - Lübnan...9 Alsharq Al Awsat...10 Alwatan Newspaper - Katar...11 Alwatan Newspaper Suudi Arabistan...11 Alwatan newspaper - Suriye...12 Arab News...13 Dar Al Hayat...13 Gulf News...14 Oman Newspaper - Umman...17 Syria News Suriye...17 The Daily Star- Lübnan...18 Ya Libnan- Lübnan...19

TAKDİM Suriye de olaylar birinci yılını doldurdu. Ülkede şiddet tüm hızıyla sürüyor. Direnişin kaleleri birer birer düşse de ayaklanmanın bastırılması artık bu aşamadan sonra neredeyse imkansız gözüküyor. En son Humus a düzenlenen askeri operasyon ile Suriye muhalefetinin kalesi olarak görülen Babı Amr rejimin kontrolüne geçti. Ancak bu sadece direnişin merkezinin başka bölgeye kaymasına neden oluyor. Şu günlerde Suriye ordusunun Idlib te askeri operasyonları sürüyor. Bunun neticesinde de Hatay a gelen Suriyeli misafir sayısında önemli bir artış ortaya çıktı. Suriye de bir taraftan olaylar devam ederken sorunun çözülmesine yönelik her gün yeni bir gelişme ortaya çıkıyor. En son Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi olarak atanan Kofi Annan ın sorunu barışçıl bir şekilde çözmek için yaptığı girişim gündeme geldi. Kofi Annan, girişim çerçevesinde Suriye, Suriyeli muhalifler, Türkiye ve Rusya gibi aktörlerle görüştü. Sonuçta Birleşmiş Miletler Güvenlik Konseyi, Kofi Annan ın Suriyeli yetkililere sunduğu 6 maddelik barış planına tam destek verdiğini bildirdi. Bugüne kadar Suriye yönetimine destek veren Rusya ve Çin in de bu planı onaylaması süreçte yeni bir aşamaya işaret ediyor. Suriye sorununun barışçıl bir şekilde çözülmesi için ufak da olsa bir ümit doğmasına neden olan bu girişimin başarılı olmasını umuyor ve Suriye de şiddetin bir an önce son bulmasını diliyoruz. olarak Suriye de yaşanan dönüşüm sürecini her yönüyle yansıtmak amacıyla Ortadoğu Uzman Yardımcısı Nebahat Tanrıverdi O nun derleyerek hazırladığı Karikatürlerle Suriye Sorununu Anlamak başlıklı raporumuzu ilginize sunuyoruz. Karikatürlerin insanları ve ülkeleri en dolaysız ve yalın şekliyle anlatan araçlar olduğu kabulüyle bu raporun hem Suriye de yaşananlarının daha net bir biçimde anlaşılması hem de Suriye halkının sesini bir derece daha yukarıya duyurulabilmesine katkı sağlayacağı kanısındayız. Hasan Kanbolat Başkanı

Rapor No: 114, Nisan 2012 Hazırlayan: Nebahat Tanrıverdi Ortadoğu Uzman Yardımcısı KARİKATÜRLERLE SURİYE SORUNUNU ANLAMAK - 8 Giriş Suriye de 15 Mart 2011 tarihinde başlayan halk ayaklanmasında bugüne kadar 8000 in üzerinde sivil hayatını kaybetmiştir. Kayıp ve akıbeti bilinmeyen insanların sayısı ise daha fazladır. Birinci yılın sonunda ortaya çıkan gerçek Suriye de iktidar mücadelesinin tam bir bilek güreşine dönüştüğü ve hem rejim hem de muhalefetin pozisyonlarından geri dönmesinin neredeyse imkansız olduğudur. Mücadele, rejim devrilene ya da muhalefet bastırılana kadar devam edecek gözükmektedir. Mevcut durumda Suriye rejimi ile Suriye muhalefeti arasında güç dağılımı açısından rejim lehine bir durum mevcuttur. Bu da Suriye askeri muhalefetinin ülkede kontrolü ele geçirdiği bölgelerde kalıcı olmasını engellemektedir. Direnişin merkezine dönüşen Humus geçen haftalar içinde Suriye ordusunun askeri operasyonu ile rejimin kontrolüne geçmişti. Stratejik öneme sahip Humus un ardından Suriye ordusu bir diğer ayaklanma merkezi olan Idlib vilayetine yönelmiştir. Türkiye sınırında yer alan Idlib e düzenlenen askeri operasyonlar neticesinde çok sayıda Suriyeli Hatay a göç etmeye başlamış ve Hatay daki Suriyeli misafir sayısı 15.000 i geçmiştir. Suriye de bir taraftan olaylar devam ederken sorunun çözülmesine yönelik her gün yeni bir gelişme ortaya çıkıyor. En son Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi olarak atanan Kofi Annan ın sorunu diplomatik yolla çözmek için gerçekleştirdiği girişim gündeme geldi. Kofi Annan, girişim çerçevesinde Suriye, Suriyeli muhalifler, Türkiye ve Rusya gibi aktörlerle görüştü. Sonuçta Birleşmiş Miletler Güvenlik Konseyi, Kofi Annan ın Suriyeli yetkililere sunduğu 6 maddelik barış planına tam destek verdiğini bildirdi. Bugüne kadar Suriye yönetimine destek veren Rusya ve Çin in de bu planı onaylaması süreçte yeni bir aşamaya işaret ediyor. Bu girişim Suriye sorununun barışçıl bir şekilde çözülmesi için ufak da olsa bir ümit doğmasına neden oldu. Suriye ye ilişkin bütün bu gelişmelerin yanı sıra bir de medya savaşı yaşanıyor. Suriye de gerçek anlamda ne olup bittiğine dair tam anlamıyla güvenilir bilgi bulunmuyor. Bir Suriyeli akademisyenin ifadesi ile Suriye de yaşananların en önemli kurbanı gerçeğin kendisidir. Dış basının çatışma bölgelerinde görev yapmasına izin verilmemesi bu duruma neden olmaktadır. Suriye medyası ve Esad rejimini destekleyen İran, Rusya gibi ülke medyalarında ayaklanan kesimler terörist ya da silahlı çeteler olarak nitelendirilmektedir. Diğer taraftan dünya medyasının genelinde ise Esad yönetimi sivil halka karşı aşırı güç kullanmakla suçlanmaktadır. Söz konusu medya savaşını ve Ortadoğu kamuoyunun Suriye sorununu nasıl algıladığını en iyi yansıtan araçlardan biri de bölge yazılı medyasında yayınlanan karikatürler. olarak, Ortadoğu kamuoyunun bölgedeki gelişmeleri nasıl algıladığını anlamaya büyük önem veriyoruz. Bu çerçevede daha önce Karikatürlerle Irak ı Anlamak adı altında bir dizi rapor yayınlamıştık. Bu karikatürlerin çok fazla şey anlattığını düşünüyoruz. Yukarıda bahsettiğimiz Suriye konusundaki medya savaşı gerçeğini Karikatürlerle Suriye Sorununu Anlamak adlı bu raporumuzda da net olarak göreceksiniz. 5 Rapor No: 114, Nisan 2012

Akhbar Alkhaleej Bahreyn Al arab Newspaper Katar 6 Rapor No: 114, Nisan 2012

KARİKATÜRLERLE SURİYE SORUNUNU ANLAMAK - 8 Albath Newspaper Suriye 7 Rapor No: 114, Nisan 2012

Aleqtisadiah Newspaper Suudi Arabistan Alintiqad Newspaper- Yemen 8 Rapor No: 114, Nisan 2012

KARİKATÜRLERLE SURİYE SORUNUNU ANLAMAK - 8 Aljarida Newspaper Kuveyt Almustaqbal Lübnan 9 Rapor No: 114, Nisan 2012

Alsharq Al Awsat 10 Rapor No: 114, Nisan 2012

KARİKATÜRLERLE SURİYE SORUNUNU ANLAMAK - 8 Alwatan Newspaper Katar Alwatan Newspaper Suudi Arabistan 11 Rapor No: 114, Nisan 2012

Alwatan Newspaper Suriye 12 Rapor No: 114, Nisan 2012

KARİKATÜRLERLE SURİYE SORUNUNU ANLAMAK - 8 Arab News Dar Al Hayat 13 Rapor No: 114, Nisan 2012

Gulf News 14 Rapor No: 114, Nisan 2012

KARİKATÜRLERLE SURİYE SORUNUNU ANLAMAK - 8 15 Rapor No: 114, Nisan 2012

16 Rapor No: 114, Nisan 2012

KARİKATÜRLERLE SURİYE SORUNUNU ANLAMAK - 8 Oman Newspaper Umman Syria News Suriye 17 Rapor No: 114, Nisan 2012

The Daily Star- Lübnan 18 Rapor No: 114, Nisan 2012

KARİKATÜRLERLE SURİYE SORUNUNU ANLAMAK - 8 Ya Libnan- Lübnan 19 Rapor No: 114, Nisan 2012

AKADEMİK KADRO Hasan Kanbolat Başkanı Prof. Dr. Hayati Aktaş Trabzon Temsilcisi, KTÜ Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Doç. Dr. Veysel Ayhan Danışmanı, Ortadoğu - Abant İzzet Baysal Üniversitesi Doç. Dr. Hasan Ali Karasar Danışmanı, Avrasya Stratejileri Koordinatörü - Bilkent Üniversitesi Doç. Dr. Tarık Oğuzlu Danışmanı, Ortadoğu - Uluslararası Antalya Üniversitesi Doç. Dr. Mehmet Şahin Danışmanı, Ortadoğu - Gazi Üniversitesi Doç. Dr. Harun Öztürkler Danışmanı, Ortadoğu Ekonomileri - Afyon Kocatepe Üniversitesi Doç. Dr. Özlem Tür Danışmanı, Ortadoğu - ODTÜ Habib Hürmüzlü Danışmanı, Ortadoğu Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen Danışmanı, Ortadoğu - Ahi Evran Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Canat Mominkulov Uzmanı, Ortadoğu El Farabi Kazak Milli Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Yrd. Doç. Dr. Bayram Sinkaya Danışmanı, Ortadoğu Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Dr. Abdullah Alshamri Danışmanı, Ortadoğu - Riyad Temsilcisi Dr. Neslihan Kevser Çevik Danışmanı, Ortadoğu Dr. Didem Danış Danışmanı, Ortadoğu - Galatasaray Üniversitesi Dr. Jale Nur Ece Danışmanı, Deniz Emniyeti ve Güvenliği Dr. İlyas Kamalov Danışmanı, Avrasya Dr. Yaşar Sarı Danışmanı, Avrasya Bişkek Temsilcisi, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniv. Dr. Bayram Sinkaya Danışmanı, Ortadoğu - Atatürk Üniversitesi Dr. Süreyya Yiğit Danışmanı, Avrasya Av. Aslıhan Erbaş Açıkel Danışmanı, Enerji-Deniz Hukuku Fazıl Ahmet Burget Danışmanı, Ortadoğu - Afganistan Volkan Çakır Danışmanı, Afrika - Antananarivo (Madagaskar) Temsilcisi Esra Demir Danışmanı, Ortadoğu Bilgay Duman Uzmanı, Ortadoğu Ogün Duru Yönetici Editörü Noyan Gürel İzmir Temsilcisi Selen Tonkuş Kareem Erbil (Irak) Temsilcisi Oytun Orhan Uzmanı, Ortadoğu Sercan Doğan Uzman Yardımcısı, Ortadoğu Nebahat Tanriverdi Uzman Yardımcısı, Ortadoğu Uğur Çil Uzman Yardımcısı, Ortadoğu Nazlı Ayhan Uzman Yardımcısı, Ortadoğu & Projeler Leyla Melike Koçgündüz Uzman Yardımcısı, Ortadoğu & Projeler Ufuk Döngel Uzman Yardımcısı, Ortadoğu Göknil Erbaş Uzman Yardımcısı, Karadeniz Aslı Değirmenci Uzman Yardımcısı, Ortadoğu Jubjana Vila Uzman Yardımcısı, Ortadoğu Mavjuda Akramova Uzman Yardımcısı, Ortadoğu Su Araştırmaları Programı Dr. Tuğba Evrim Maden Su Araştırmaları Programı Hidropolitik Uzmanı Dr. Seyfi Kılıç Su Araştırmaları Programı Hidropolitik Uzmanı Kamil Erdem Güler Uzman Yardımcısı, Su Araştırmaları Programı Çağlayan Arslan Uzman Yardımcısı, Su Araştırmaları Programı DANIŞMA KURULU Dr. İsmet Abdülmecid Irak Danıştayı Eski Başkanı Prof. Dr. Hayati Aktaş Trabzon Temsilcisi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Hasan Alsancak BP & BTC Türkiye, Enerji Güvenliği Direktörü Prof. Dr. Meliha Benli Altunışık ODTÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ahat Andican Devlet Eski Bakanı, İstanbul Üniversitesi Prof. Dr. Dorayd A. Noori Irak ın Ankara Büyükelçiliği Kültür Müsteşarı Yardımcısı Prof. Dr. Tayyar Arı Uludağ Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ali Arslan İstanbul Üniversitesi, Tarih Bölümü Başar Ay Türkiye Tekstil Sanayi İşveren Sendikası Genel Sekreteri Prof. Dr. Mustafa Aydın Kadir Has Üniversitesi Rektörü Doç. Dr. Ersel Aydınlı Bilkent Üniversitesi Rektör Yardımcısı & Fulbright Genel Sekreteri Doç. Dr. Veysel Ayhan Ortadoğu Danışmanı, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Prof. Dr. Hüseyin Bağcı ODTÜ, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Itır Bağdadi İzmir Ekonomi Üniversitesi Öğretim Görevlisi, Uluslararası İlişkiler ve Avrupa Birliği Bölümü Prof. Dr. İdris Bal TBMM 24. Dönem Milletvekili Yrd. Doç. Dr. Ersan Başar Karadeniz Teknik Üniversitesi, Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Bölüm Başkanı Kemal Beyatlı Irak Türkmen Basın Konseyi Başkanı Barbaros Binicioğlu Ortadoğu Danışmanı Prof. Dr. Ali Birinci Polis Akademisi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Budak Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdür Yardımcısı Dr. Hasan Canpolat İçişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı E. Hava Orgeneral Ergin Celasin 23. Hava Kuvvetleri Komutanı Volkan Çakır Danışmanı, Afrika Doç. Dr. Mitat Çelikpala Kadir Has Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Gökhan Çetinsaya YÖK Başkanı Dr. Didem Danış Ortadoğu Danışmanı, Galatasaray Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü Esra Demir Danışmanı, Ortadoğu Prof. Dr. Volkan Ediger İzmir Ekonomi Üniversitesi, Ekonomi Bölümü Prof. Dr. Cezmi Eraslan Başbakanlık Atatürk Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Dr. Çağrı Erhan Ankara Üniversitesi ATAUM Müdürü, SBF Uluslararası İlişkiler Bölümü Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen Ortadoğu Danışmanı, Ahi Evran Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Dr. Amer Hasan Fayyadh Bağdat Üniversitesi, Siyaset Bilimi Fakültesi Dekanı Av. Aslıhan Erbaş Açıkel Danışmanı, Enerji-Deniz Hukuku 20 Rapor No: 114, Nisan 2012

KARİKATÜRLERLE SURİYE SORUNUNU ANLAMAK - 8 Cevat Gök Irak El Fırat TV Türkiye Müdürü Mete Göknel BOTAŞ Eski Genel Müdürü Osman Göksel BTC ve NABUCCO Koordinatörü Timur Göksel Beyrut Amerikan Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhamad Al Hamdani Irak ın Ankara Büyükelçiliği Kültür Müsteşarı Habib Hürmüzlü Ortadoğu Danışmanı Numan Hazar Emekli Büyükelçi Doç. Dr. Pınar İpek Bilkent Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Dr. Tuğrul İsmail TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Dr. İlyas Kamalov Avrasya Danışmanı Doç. Dr. Hasan Ali Karasar Danışmanı, Avrasya Stratejileri Koordinatörü - Bilkent Üniversitesi Doç. Dr. Şenol Kantarcı Kırıkkale Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Selçuk Karaçay Vodafone Genel Müdür Yardımcısı (Türkiye) Doç. Dr. Nilüfer Karacasulu Dokuz Eylül Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü İsmet Karalar Edremit Belediye Başkanı Danışmanı Dr. Hasan Canpolat İçişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Prof. Dr. M. Lütfullah Karaman Fatih Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Şaban Kardaş TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Av. Tuncay Kılıç Edremit Belediye Başkanı Doç Dr. Elif Hatun Kılıçbeyli Çukurova Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Aleksandr Knyazev Rus-Slav Üniversitesi (Bişkek, Kırgızistan) Prof. Dr. Alexander Koleşnikov Diplomat Prof. Dr. Erol Kurubaş Kırıkkale Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Talip Küçükcan Marmara Üniversitesi, Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Arslan Kaya KPMG, Yeminli Mali Müşavir Dr. Hicran Kazancı Irak Türkmen Cephesi Türkiye Temsilcisi İzzettin Kerküklü Kerkük Vakfı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Kibaroğlu Okan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Dr. Max Georg Meier Hanns Seidel Vakfı Proje Müdürü (Bişkek) Prof. Dr. Mosa Aziz Al Mosawa Bağdat Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahir Nakip Erciyes Üniversitesi İİBF Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tarık Oğuzlu Danışmanı, Ortadoğu - Uluslararası Antalya Üniversitesi Prof. Dr. Çınar Özen Ankara Üniversitesi, SBF Uluslararası İlişkiler Bölümü Murat Özçelik Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarı Doç. Dr. Harun Öztürkler Ortadoğu Danışmanı, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisat Bölümü Dr. Bahadır Pehlivantürk TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Prof. Dr. Victor Panin Pyatigorsk Üniversitesi (Pyatigorsk, Rusya) Doç. Dr. Fırat Purtaş Gazi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü, TÜRKSOY Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Suphi Saatçi Kerkük Vakfı Genel Sekreteri Dr. Yaşar Sarı Danışmanı, Avrasya Bişkek Temsilcisi, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniv. Ersan Sarıkaya Türkmeneli TV (Kerkük, Irak) Yrd. Doç. Dr. Bayram Sinkaya Ortadoğu Danışmanı, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Doç. Dr. İbrahim Sirkeci Regent s College (Londra, Birleşik Krallık) Dr. Aleksandr Sotnichenko St. Petersburg Üniversitesi (Rusya Federasyonu) Zaher Sultan Lübnan Türk Cemiyeti Başkanı Dr. Irina Svistunova Rusya Strateji Araştırmaları Merkezi, Türkiye-Ortadoğu Araştırmaları Masası Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Şahin Ortadoğu Danışmanı, Gazi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Prof. Dr. Türel Yılmaz Şahin Gazi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Mehmet Şüküroğlu Enerji Uzmanı Doç. Dr. Oktay Tanrısever ODTÜ, Uluslararası İlişkiler Bölümü Prof. Dr. Erol Taymaz ODTÜ, Kuzey Kıbrıs Kampusü Rektör Yardımcısı (KKTC) Prof. Dr. Sabri Tekir İzmir Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Dr. Gönül Tol Middle East Institute Türkiye Çalışmaları Direktörü (ABD) Doç. Dr. Özlem Tür Ortadoğu Danışmanı, ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü M. Ragıp Vural 2023 Dergisi Yayın Koordinatörü Dr. Ermanno Visintainer Vox Populi Direktörü (Roma-İtalya) Dr. Umut Uzer İstanbul Teknik Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Prof. Dr. Vatanyar Yagya St. Petersburg Şehir Parlamentosu Milletvekili, St. Petersburg Üniversitesi (Rusya Federasyonu) Dr. Süreyya Yiğit Avrasya Danışmanı ORTADOĞU ETÜTLERİ YAYIN KURULU Meliha Benli Altunışık Orta Doğu Teknik Üniversitesi Bülent Aras Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Tayyar Arı Uludağ Üniversitesi İlker Aytürk Bilkent Üniversitesi Recep Boztemur Orta Doğu Teknik Üniversitesi Katerina Dalacoura Londra Ekonomi Üniversitesi (Birleşik Krallık) F. Gregory Gause Vermont Üniversitesi (ABD) Fawaz Gerges Londra Ekonomi Üniversitesi (Birleşik Krallık ) Ahmet K. Han Kadir Has Üniversitesi Raymond Hinnebusch St. Andrews Üniversitesi (Birleşik Krallık) Rosemary Hollis City Üniversitesi (Birleşik Krallık) Bahgat Korany Durham Üniversitesi (Birleşik Krallık) Peter Mandaville George Mason Üniversitesi (ABD) Emma Murphy Durham Üniversitesi (Birleşik Krallık) ORTADOĞU ANALİZ YAYIN KURULU Prof. Dr. Meliha Benli Altunışık ODTÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Hasan Kanbolat Başkanı Doç. Dr. Hasan Ali Karasar Danışmanı, Avrasya Stratejileri Koordinatörü - Bilkent Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen Danışmanı, Ahi Evran Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı 21 Rapor No: 114, Nisan 2012

Mithatpaşa Caddesi 46/6 Kızılay-ANKARA Tel: 0 (312) 430 26 09 Fax: 0 (312) 430 39 48 www.orsam.org.tr, orsam@orsam.org.tr